Alle informatie over fietsen

 

De mountainbike (MTB)

De mountainbike (MTB), in Nederland vaak All Terrain Bike (ATB) genoemd, is bedoeld om ruiger terrein te betreden. In Nederland bestaat dit vooral uit veldwegen, boswegen en het strand. Door de bredere banden en lagere bandendruk heeft een ATB meer grip en een groter draagoppervlak, waardoor de ATB minder wegzakt en de rolweerstand lager is op ruwer terrein. Hierdoor is de rolweerstand op harde ondergrond wel hoger dan die van bijvoorbeeld een racefiets.

In Nederland volstaat vaak een bandbreedte van 2 inch, terwijl men in de bergen vaak een bandbreedte van 2.25 inch en meer gebruikt. Ook in België, waar meer heuvels en bergachtiger terrein te vinden is, worden ook eerdere de bredere banden gebruikt. Terwijl in Nederland de term ATB de meest gangbare is, wordt in België voornamelijk de term MTB gebruikt.

Mountainbike banden

De bandendruk is 2 bar of meer op relatief harde ondergrond, waarbij vaak ook een band met vrij weinig profiel gebruikt wordt om de rolweerstand te verlagen. Op losse of zanderige ondergrond daarentegen is vaak een bandendruk van 1.5 bar of minder wensbaar, in combinatie met een band met meer profiel voor meer grip in de bochten en op de ruwere ondergrond. Een lage bandendruk verhoogt echter wel het risico op lekrijden bij bijvoorbeeld het rijden over ruwe ondergrond. Zo kan de binnenband geplet worden tussen de buitenband en de velg waardoor een scheur in de binnenband kan ontstaan. Daarom rijden sommige mountainbikers zonder binnenband, zogenaamd tubeless. Vaak gieten ze een latex product in de band waardoor eventuele lekken tijdens het rijden onmiddellijk gedicht worden.

Mountainbike comfort

Een mountainbike heeft ook vaak meer comfort. Hoewel sommige wedstrijdrijders een lichtgewicht carbon (koolstofvezel) vaste (starre) voorvork gebruiken, worden vaak geveerde voorvorken gebruikt om het comfort te verhogen en gebruik op ruiger terrein toe te laten. De lengte van de veerweg varieert van 80mm op XC (cross-country) fietsen tot 200mm en meer op downhill-mountainbikes. De XC-MTB’s worden vooral gebruikt op relatief eenvoudigere en minder steile ondergrond, terwijl downhillbikes bedoeld zijn om voluit de berg af te stormen. Downhillers zijn dan ook doorgaans voorzien van een full-face helm en een beschermd harnas voor het lichaam. Downhillbikes zijn doorgaans veel zwaarder dan de XC-ATB’s. Dit mede doordat het materiaal veel grotere krachten moet kunnen verduren, maar ook omdat het gewicht geen nadeel is in het bergaf rijden. Downhillers maken dan ook vaak gebruik van een lift om aan het begin van hun trail (pad) te geraken.

Naast geveerde voorvorken wordt ook vaak achteraan vering voorzien. Door de achterste driehoek van de fietskader onderaan aan de voorste driehoek te bevestigen door middel van scharnierpunten, kan men door middel van een scharnierend mechanisme een demper plaatsen bovenaan waar normaal de achterste driehoek aan de voorste wordt bevestigd. Doorgaans wordt deze demper verticaal (evenwijdig met de staande buis) of horizontaal (evenwijdig met de bovenbuis) geplaatst.

Een MTB met enkel voorvering wordt een hardtail genoemd, terwijl een MTB met zowel vooraan als achteraan vering een full suspension (fully) genoemd wordt. Een softtail heeft het meest weg van een fully, maar maakt in plaats van scharnierpunten onderaan gebruik van een buigbare buizen in de achterste driehoek. Onder meer het correct oriënteren van carbon vezels kan ervoor zorgen dat de liggende buis van de achterste driehoek flexibel is, waardoor een echt scharnierpunt niet meer nodig is.

Downhillbikes zijn doorgaans uitgerust met een achtervering, terwijl dit bij XC fietsen zelden voor komt (op de softtails na). Tussen XC en downhill vinden we All Mountain en Freeride. All Mountain fietsen zijn in tegenstelling tot XC bikes wel voorzien van vering achteraan, met doorgaans een veerweg van 120 tot 140mm voor- en achteraan. Freeride fietsen zijn eveneens voorzien van voor- en achtervering, met doorgaans een veerweg van 160 tot 180mm.

Hardtails hebben vaker een vlak en relatief smal stuur, wat in combinatie met een hoog geplaatst zadel een aerodynamische houding oplevert. Op fully’s en softtails is doorgaans een breder stuur voorzien dat lichtjes buigt in de richting van de rijder, om zo een betere controle en meer comfort te bieden. Het zadel van fully’s is vaak ook iets lager geplaatst, om een betere gewichtsverdeling te bekomen en een beter bestuurbare fiets te creëren in steile, technische afdalingen.

Door de vering heeft men bovendien meer comfort bij het bereiden van ruiger terrein, waardoor bos- en bergpaden toegankelijk worden voor de mountainbiker. Onder meer skigebieden zijn in de zomer erg geliefd door mountainbikers, welke al dan niet gebruik maken van de skiliften om boven te geraken. De meer technisch aangelegde mountainbikers kunnen perfect overweg met grotere rotsen, boomwortels en zelfs plotse drops (een hoogteverschil van 30cm of meer op het pad). Ook trappen zijn bijvoorbeeld bereidbaar met een mountainbike.

Voor- en nadelen mountainbike/ATB

Het grote voordeel van de ATB is de inzetbaarheid en lagere rolweerstand op ruiger terrein. Hierdoor is de mountainbike onder meer geliefd bij avontuurlijk aangelegde sportievelingen. Een ander voordeel is het grote comfort dat behaald wordt door de brede banden en de vering. Een nadeel is de hogere rolweerstand op een verharde weg en de hogere onderhoudsgevoeligheid. Doordat vaak off-road gereden wordt, krijgt een mountainbike veel meer vuil te verduren, wat naast meer kuiswerk ook meer slijtage met zich meebrengt.

Prijs mountainbike/ATB

Vanaf ongeveer €500 vindt met ATB’s die geschikt zijn om eenvoudige bos- en veldwegen te betreden. Voor het ruwere werk is doorgaans iets degelijker materiaal gewenst, waarvan de prijzen beginnen rond de €1000. De duurdere mountainbikes bereiken prijzen van €5000 en meer, terwijl de beste downhill- en freeridebikes al snel boven de €7000 uitstijgen. Bekende producenten van mountainbikes zijn onder meer BMC, Specialized, Scott, Cube, Cannondale, Trek en Canyon.

Het prijsverschil bevindt zich voornamelijk in de gebruikte onderdelen. Zo zijn er verschillende kwaliteiten van verende voorvorken. Rock Shox maakt zowel voorvorken in het goedkope segment als topvorken, terwijl Fox zich toespitst op topvorken. Ook achtervering doet de prijs snel honderden tot duizenden euros omhoog gaan.

De goedkope bikes zijn vaak uitgerust met velgremmen, terwijl bij bikes vanaf €1000 hydraulische schijfremmen eerder regel dan uitzondering zijn. Hydraulische schijfremmen zijn perfect doseerbaar en bieden een goede controle tijdens het remmen in bijvoorbeeld een steile, met obstakels bezaaide afdaling. Daarnaast zijn ook de wielen van groot belang. Duurdere fietsen hebben doorgaans lichtere wielen, wat voor minder roterende massa zorgt. Hierdoor kan men eenvoudiger een hogere snelheid bereiken en wordt het gewicht van de hele fiets lager.

Mountainbike in carbon

Ook bij de mountainbikes worden carbon (koolstofvezel) onderdelen gebruikt. Zo worden topmodellen doorgaans voorzien van een carbon kader, terwijl ook goedkopere modellen tegenwoordig vaak een carbon kader hebben. In tegenstelling tot wat de koper denkt, zijn de goedkopere carbon kaders vaak niet lichter dan de aluminium kaders van dezelfde prijs. Carbon wordt erg gehyped en geassocieerd met dure en lichte fietsen, waardoor het erg populair is. Carbon is echter vaak erg kwetsbaar voor puntbelastingen, die onder meer kunnen ontstaan wanneer je valt op een rots. Daarom zijn (goedkope) carbon kaders vaak af te raden voor wie met zijn mountainbike graag eens uitdagende moeilijke rotsige paden (trails) betreedt. Er zijn slechts enkele merken die carbon kaders van de beste kwaliteit produceren, welke bijna alle ongelukken probleemloos doorstaan. Deze kaders zijn door het doorgedreven onderzoek dat eraan vooraf gaat en de nodige speciale technieken vaak ontzettend duur.

Mountainbike groep

Daarnaast is er ook de groep (dit zijn voornamelijk de tandwielen, derailleurs (versnellingsmechanismes) en de ketting), welke van groot belang is bij de mountainbike. Goedkope ATB’s zijn vaak uitgerust met een alivio of acera Shimano groep, dit is de absolute instapgroep. Vervolgens is er de Shimano deore groep, welke op de iets duurdere mountainbikes geleverd worden en prima is voor de gemiddelde recreatieve mountainbiker. De meer sportief ingestelde mountainbiker opteert vaak voor een Shimano deore SLX groep, of de iets duurdere Shimano deore XT groep. De beste groep is de XTR groep, welke beduidend duurder is en voornamelijk gebruikt wordt in het wedstrijdmilieu.

De verschillen tussen de goedkope en duurdere groepen liggen voornamelijk in gewicht, de afwerking en de vuilgevoeligheid. Zo is een XTR groep ontzettend licht en zorgt een open structuur van de tandwielen voor een optimale afvoer van vuiligheid. De Alivio en Acera groep daarentegen zijn wat zwaarder en het vuil blijft makkelijker tussen de tandwielen steken. Een andere bekende producent van groeponderdelen is SRAM. SRAM X9 is ongeveer vergelijkbaar met Shimano XT, terwijl SRAM X0 ongeveer vergelijkbaar is met Shimano XTR. Een veel voorkomende truc van fietsproducenten is een bepaald opvallend onderdeel, zoals de achterderailleur, met een duurder onderdeel, zoals XT, af te monteren en de rest van een lager (deore) tot erg laag (acera) af te monteren. Hierdoor kunnen ze de fiets op de affiche plaatsen met de vermelding van XT, en toch een lage prijs aanbieden.